'Rode Prins' Arie Glim vocht tegen de bierkaai
Uitgegeven op 07-03-2019 om 20:25  |  link  |  bewaar  |  print

Nietsvermoedend reed Arie Glim in 1942 op zijn fiets door Anna Paulowna. Op zijn bagagedrager had hij een tas met 'Waarheden'. De Waarheid was in de Tweede Wereldoorlog een illegaal blad van de CPN. Langs de kant van de weg stonden twee Duitsers van de Sicherheits Dienst en een plaatselijke politieman die bij het zien van Glim uitriep: "Dat is 'm! ". Glim werd hardhandig opgepakt en gevangengezet in Den Helder, waar hij uitgebreid werd verhoord en gemarteld.

Glim werd door de Duitsers als 'NN'er' (Nacht und Nebel Erlass) aangewezen. Iemand die dat stempel kreeg diende eigenlijk van de aardbodem te verdwijnen alsof hij nooit bestaan had. Na enige tijd werd Glim op transport gesteld naar kamp Amersfoort en kwam tenslotte terecht in concentratiekamp Dachau, dat hij wonder boven wonder overleefde. Op 29 april 1945 werd dat kamp bevrijd, waarna Glim terugkeerde naar Anna Paulowna. Meteen nam hij weer zitting in de gemeenteraad.
Toenmalig burgemeester Mijnlieff had in 1944 het bevel vanuit Londen om zijn functie neer te leggen genegeerd. Hij bleef op zijn post, wat Glim opvatte als heulen met de vijand. Glim weigerde dan ook deel te nemen aan de feestelijkheden rond de herbenoeming van Mijnlieff tot burgemeester. Dat nam de burgemeester hem zeer kwalijk. Waar hij maar kon maakte hij het Glim moeilijk.
Glim was jarenlang actief in de Noordkop als CPN'er. Waar hij maar kon probeerde hij mensen te winnen voor zijn partij. Als één van de eerste communisten in Anna Paulowna kwam hij speciaal op voor mensen aan de onderkant van de samenleving. Opgegroeid in een rood nest, zijn vader was SDAP'er, kwam hij al vroeg in aanraking met het socialistische gedachtegoed. In de jaren dertig heerste er een wereldwijde economische crisis, waardoor veel Noordkoppers werkloos werden. Zo ook Glim. Toen hij als grondwerker in de werkverschaffing kwam vond een opzichter dat Glim niet diep genoeg groef. Glim griste een peilstok uit handen van de man om de diepte nogmaals te controleren. De man werd kwaad en er ontstond een handgemeen. Glim werd gestraft met een forse korting op zijn toch al magere uitkering. Lange tijd moest hij het doen met slechts een rijksdaalder per week, wat betekende dat hij zich met weinig voedsel op de been moest houden. Noodgedwongen deed hij dan ook wat betaalde klusjes in de omgeving, maar werd daarbij betrapt. Toen Glim in 1936 in Alkmaar voor de rechter verscheen wegens 'steunfraude' meldde de krant dat hij 'vermoedelijk is opgevoed met een revolutionair systeem'. Glim was door het gebeuren van mening veranderd. Je zou niet met de opzichter op de vuist moeten gaan, maar het gevecht met 'het kapitalisme' aangaan. En dat deed hij met enthousiasme.

Jan Filipse
Eind december 1937 werd Jan Filipse uit Anna Paulowna door twee politiemannen opgepakt en opgesloten in een politiecel in Wieringerwaard. Hij had konijnen gestolen en was daarbij bijna op heterdaad betrapt. In zijn woonwagen in Anna Paulowna trof de politie nog meer gestolen goederen aan. Tijdens de kerstdagen pleegde Filipse zelfmoord in zijn cel door zich op te hangen. Glim schreef naar aanleiding van deze afschuwelijke gebeurtenis naar de krant. Hij zag de zelfmoord als een vlucht uit een maatschappelijk systeem dat armoede veroorzaakt. "En dat systeem wakkert tevens misdaad aan", aldus Glim. Uit eigen ervaring wist hij dat een steunuitkering té klein was om in je levensonderhoud te voorzien. En dan lag misdaad op de loer. Of uit het leven stappen. "Waar zin is voor het leven, wordt moedeloosheid weggenomen", merkte Glim in zijn ingezonden stuk op, dat hij ondertekende met 'Een onvrijwillig werklooze'. Toen Glim bij burgemeester Mijnlieff pleitte voor betere sanitaire voorzieningen voor woonwagenbewoners (toiletten), reageerde Mijnlieff met de woorden: "Ik ben ook niet in staat mijn hond te leren van de wc gebruik te maken." Daarmee liet Mijnlieff, zelf een vermogend man, zijn minachting blijken voor mensen in een achterstandspositie. Een artikel in een krant uit 1939 legt verband tussen het stelselmatig korten van 'steunuitkeringen' en verschijnselen als zelfmoord en misdaad. Krantenkoppen als 'wanhoopsdaad van oude mensen', 'dood gevonden bij de gaskraan', 'werklooze doodt vrouw en kind' en 'gesteunde pleegt nachtelijke inbraak', leken dat volgens de schrijver te bewijzen. Glim reageerde op het artikel met de opmerking: "Deze regering haalt waar het niet afkan en brengt waar het is." Het was in de jaren dertig een politiek van 'afknijpen'. Af en toe behaalde de 'Rode Prins' succesjes. Zo lukte het hem in 1963 de uitkeringen in Anna Paulowna wat omhoog te krijgen. Ook de brandstoftoeslag werd verhoogd. Ingezetenen van Anna Paulowna die in een instelling verbleven kregen verhoging van hun 'zakgeld'. Glim greep iedere gelegenheid aan om te pleiten voor verhoging van arbeiderslonen en verbetering van de levensomstandigheden van mensen die het moeilijk hadden.
Een inwoner van Anna Paulowna, ex-SS'er Brio Hueting, regelde in de jaren vijftig vakanties in de Noordkop voor zijn Duitse strijdmakkers. Hueting trad daarbij als tussenpersoon op en adverteerde in plaatselijke dagbladen met de vraag om vakantieverblijven. Bij menig Noordkopper logeerde een ex-SS'er met zijn gezin. Tevens hield Hueting reünies in zijn woning met zijn geestverwanten. Tijdens een ook door Hueting georganiseerde bijeenkomt in café Neuvel te Anna Paulowna werden nazi-liederen gezongen en fascistische toespraken gehouden. Een toevallige cafébezoeker had zich er flink aan gestoord. Toen hij er iets van zei werd hij op ruwe wijze de zaal uitgewerkt, waarbij een vechtpartij ontstond. Glim vroeg zich af waarom burgemeester Mijnlieff niet handhavend optrad en vroeg dan ook tijdens een raadsvergadering aan de burgervader er iets aan te doen. Het optreden van Glim had wel tot gevolg dat er een einde kwam aan de nazi-praktijken van Hueting in Anna Paulowna.

Ridder
Eind augustus 1982 nam Glim tijdens een bijeenkomst in het gemeentehuis (nu Kroondomein) afscheid van de gemeenteraad. Door zijn niet aflatende ijver was het hem gelukt steeds weer opnieuw als raadslid herkozen te worden. Na 33 jaar vond hij het genoeg. Glim was intussen een bekendheid in de Noordkop. Velen kwamen naar de afscheidsreceptie om hem de hand te schudden. Afgevaardigden van het bestuur van de CPN waren prominent aanwezig. Toenmalig burgemeester Den Ouden sprak Glim lovend toe. Hij had veel betekend voor de samenleving, volgens Den Ouden, die hem vervolgens meldde dat de Koningin het had behaagd hem te benoemen tot ridder in de orde van Oranje-Nassau. Tevens ontving Glim de 'Gerardus Hendrik Geerligs' penning. Glim sloot de bijeenkomst af met een woord van dank. Hij overleed in 1994 op 81-jarige leeftijd in het Gemini-ziekenhuis te Den Helder. Intussen was zijn partij in 1990 opgegaan in GroenLinks, samen met drie andere splinterpartijen, de PSP, de PPR en de EVP. GroenLinks krijgt anno 2019 steeds meer aanhang, maar de strijdpunten van communist Glim zijn wat op de achtergrond geraakt. Zijn strijd betitelde Glim eens als een 'vechten tegen de bierkaai'. Een (lokaal) prominent GroenLinkser ervoer zijn tijd als raadslid ook zo...

Foto Arie Glim in 1982 (Zijper Museum, Schagerbrug)

Kees Zwaan