Langharige hippies in militaire dienst
Uitgegeven op 22-01-2018 om 11:53  |  link  |  bewaar  |  print

In 1968 reed een door de Staat gecharterde bus vol met jongemannen uit de Noordkop naar Amsterdam. De jongens moesten gekeurd worden voor de militaire dienst(plicht). De meeste jongens werden goedgekeurd, ondanks hun lange haar.

Mode
Eind jaren zestig raakte het lange haar in de mode. De meeste jongens voldeden aan het dienstbevel hun hoofdhaar flink te kortwieken. Sommigen schoren zelfs hun hoofd kaal. Bijna niemand haalde het in zijn hoofd tegen een bevel van een meerdere in te gaan. Deed je dat wél dan kon je een poos naar strafkamp Nieuwersluis gestuurd worden, de soldatengevangenis. Het lange haar moest er dus maar aan geloven.

Ongeschikt
Enkele jaren later, in 1971, weigerde de Haagse dienstplichtig militair Rinus Wehrmann resoluut zijn haar af te knippen. Dat bracht veel journalistieke pennen in beweging. Rinus' vader verklaarde: "Als hij zijn haar kort laat knippen ziet hij eruit als een 14-jarige jongen. Zonder zijn haar verliest hij zijn persoonlijkheid." Wehrmann werd wegens zijn recalcitrante gedrag gevangengezet, maar door de aanhoudende publiciteit kon de toenmalige minister van Defensie Den Toom hem niet anders dan vrijlaten. Bovendien besloot de minister enige tijd later de haardracht vrij te laten. Wehrmann kreeg een korte celstraf, werd ontslagen uit militaire dienst en 'ongeschikt' verklaard.


Dienstplichtige militairen in de jaren zeventig: allemaal lang haar - foto Nationaal Archief

Democratie
Het hek was van de dam. Wehrmann ging het alleen om zijn haar, anderen pleitten in de jaren '70 voor meer democratie in het leger. De VVDM (Vereniging Van Dienstplichtige Militairen) en de BVD (Bond Van Dienstplichtigen) streden voor o.a. een hogere soldij en afschaffing van het verplichte salueren voor een meerdere. Er werden ook stukken geschreven over problemen in het leger. Dienstplichtig soldaat Wim Schul werd veroordeeld wegens belediging van twee generaals. In een artikel stelde hij misstanden in gevangenis Nieuwersluis aan de kaak. Soldaat Schul moest het bekopen met een korte gevangenisstraf en ontslag uit de dienst. Ook hij werd 'ongeschikt' verklaard.

Kaal
Alle mannen tussen 17 en 45 jaar zijn anno 2018 nog steeds dienstplichtig. De dienstplicht is niet afgeschaft, maar slechts 'opgeschort'. Dat betekent dat jongemannen sinds mei 1997 niet meer hoeven op te komen in militaire dienst. Indien opkomst voor 'eerste oefening' weer wordt ingevoerd, zal het lange haar geen probleem meer vormen voor de krijgstucht. Jongemannen hebben over het algemeen een korte 'coupe' of scheren hun hoofd bijna kaal...

Kees Zwaan