Nu op Kerkplein: Een gehoorapperaat

Sinterklaas Kapoentje
Door: Dolf

Uitgegeven op 29-11-2024 om 16:58

Wat mij opvalt is dat er in de loop der jaren veel veranderd is wat betreft de Sinterklaasliedjes. Zo komen thema's als Zwarte Piet, de roe en onder in die zak ligt een plak niet meer voor. Zijn knecht staat ook al niet meer te lachen en zwaait ons niet meer toe.


Foto archief Wieringernieuws 2015. Toen waren de Pieten nog ietsje meer gekleurd dan tegenwoordig, de discussie was toen nog niet levend. Om aan de tand des tijds te voldoen zijn de gezichten van de Pieten onherkenbaar gemaakt. Dat is tegenwoordig wel net zo netjes. Saillant detail, mijn moeder stond naast mij en vroeg: "Wie is Sinterklaas?" Waarop ik antwoordde: "Dat is die man die op het paard zit!" Moeder: "Aan jou heb ik ook niets, wie is het?" Ik dacht, ik laat haar raden: "Kijk eens naar die grote neus?" Moeder: "Oooo.... ja, nu zie ik het, Manus!"

Tijden veranderen, voor de kinderen maakt het niet zoveel uit. Meest opmerkelijk in dit verband is 'Sinterklaas Kapoentje', ik heb even gelezen op de website 'Onze Taal' en ik las dit:

Kapoen = ‘gecastreerde man’
Kapoen heeft oorspronkelijk de betekenissen ‘gecastreerde haan’ en ‘gecastreerde man’. Sinterklaas was bisschop en het feit dat hij (mogelijk) celibatair leefde, zou in verband gebracht kunnen zijn met castratie en dus met kapoen. Een vergelijkbare associatie heeft er ook toe geleid dat kapoen vroeger als scheldwoord voor Joden werd gebruikt: het feit dat Joodse mannen besneden worden, werd in verband gebracht met castratie.
Kapoen = ‘schurk’, ‘deugniet’

Kapoen is overigens, net als het verwante Franse capon, al eeuwenlang een scheldwoord of spotnaam – de dichter Bredero (1585-1618) gebruikte het al. Het betekende ‘vreemde gast’, ‘schurk’, ‘bandiet’. In de loop van de tijd is de spotnaam steeds verder afgezwakt. In Vlaanderen worden kapoen en de verkleinvorm kapoentje tegenwoordig vooral gebruikt als liefkozende aanduidingen voor kinderen, in de betekenis ‘deugniet’. Dat ook Sinterklaas vooral liefkozend ‘kapoentje’ wordt genoemd, is goed mogelijk.

Klaas Kapoen
En dan is er ook nog Klaas Kapoen, een figuur die in de negentiende eeuw veel voorkwam op spotprenten. Deze fictieve persoon wilde maar niet deugen en uiteindelijk moest hij zijn moorddadige gedrag met de dood bekopen. Het is mogelijk dat deze volksfiguur zijn achternaam heeft doorgegeven aan die andere bekende Klaas.

Ik wens u allen een goed weekend en een fijne Sinterklaasavond de aankomende week. En rest mij nog een tip, volgende week vrijdag, uniek, wordt Sinterklaas uitgezwaaid in Den Oever. U leest meer hierover op Wieringernieuws.

Bron: 'Onze Taal' een bijzonder interessante website waar je veel kunt vinden over onze taal dus. U kunt hier ook lid van worden of aan doneren.