100 jaar Zuiderzeewet (2)
Uitgegeven op 14-01-2018 om 07:35  |  link  |  bewaar  |  print

Plan-Lely
De Zuiderzeewet is er niet zomaar. Plannen om de Zuiderzee in te dammen lopen al decennialang. Eind 19e eeuw is de Zuiderzeevereniging opgericht om mogelijkheden tot afsluiting en inpoldering van de gehele Zuiderzee te onderzoeken. Daaruit voortvloeiend komt Plan-Lely als beste uit de bus.

De Zuiderzeevereniging, die van 1886 tot 1949 bestaat, heeft als doel:
"doen instellen van een volledig en grondig (technisch en finantieel) onderzoek of en zoo ja, naar de wijze waarop en de middelen waardoor eene afsluiting (mede ter voorbereiding eener latere geleidelijke drooglegging) van de geheele Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerszee, wenschelijk en uitvoerbaar is".

Ingenieur Cornelis Lely promoveert binnen een jaar na indiensttreding bij het Technisch Bureau van Zuiderzeevereniging van assistent naar hoofdingenieur. Onder leiding van Lely onderzoekt men de staat van de bodem en de zeestromingen in het gebied. Dit door diverse expedities te ondernemen naar de Zuiderzee en de Waddenzee. De resultaten zijn te lezen in Nota's die door de Zuiderzeevereniging worden gepubliceerd. De zevende Technische Nota bevat het 'Ontwerp tot Afsluiting der Zuiderzee over Wieringen met gedeeltelijke indijking binnen die afsluiting', het zogenaamde Plan-Lely.
Al in 1891 presenteert Lely zijn plan dat voorziet in afsluiting van de Zuiderzee door middel van een dijk tussen Noord-Holland en Friesland. Plannen van eerdere waterbouwkundigen worden afgewezen omdat er geen rekening wordt gehouden met de monding van de belangrijke vaarweg de IJssel. Bij het plan van Lely wordt het water van de IJssel opgevangen in een groot boezemmeer, het 'IJsel Meer'. En daarna via sluizen in de afsluitdijk op de Noordzee uitgewaterd. Ook houdt Lely rekening met de kleigronden, wat de beste landbouwgrond oplevert.

Het oorspronkelijke Plan-Lely zorgt voor een totale polder-oppervlakte van 232.000 hectare, verdeeld over vier IJsselmeerpolders. Het idee van deze landwinning wordt het bepalende motief om de plannen tot uitvoering te brengen. Toch brengt de watersnood van 1916 uiteindelijk de doorslag om Plan-Lely echt te realiseren. Pas in 1918 krijgt het plan een wettelijke status door aannemen van de Zuiderzeewet.

Plan van Afsluiting en droogmaking der Zuiderzee in beeld.

Bron: www.100jaarzuiderzeewet.com.